مهمترین صفات قابل اندازه گیری در شناسایی ارقام و انواع خرما به ترتیب ذیل می باشد:

الف- مشخصات عمومی

۱ -اسم فارس

۲- اسم مترادف

۳- سن درخت

۴- فاصله کشت درخت

۵-محیط تنه

۶- بافت خاک

۷-ارتفاع تقریبی درخت

ب- مشخصات برگ

پ- مشخصات گل

ت- مشخصات خوشه در مرحله خارک و رطب

ث- مشخصات میوه در مرحله خارک رطب

ج- مشخصات هسته در مرحله خارک رطب

چ- مشخصات کلاهک در مرحله خارک و رطب

اما ازدیاد روز افزون جمعیت و نیاز شدید به مواد غذایی از یک طرف و ارزش غذایی و اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی خرما از طرف دیگر ایجاب می نماید تا توجه بیشتری به شناسایی و معرفی مهمترین ارقام اقتصادی و پرمحصول آن به عمل آید. به خصوص که تنوع ارقام خرما دراستانهای خرما خیز ایران بسیار زیاد است. بعضی از انواع خرما بصورت نیمه خشک و خشک و بعضی به دلیل بافت نرم و طعم آن برای تازه خوری و سر سفره مورد استفاده قرار می گیرد. برخی از ارقام نیز به علت کمیت بالا و کیفیت متوسط در صنایع تبدیلی و فراوردی از جمله شیره، عسل، قند مایع، الکل ، سرکه، آرد و خیز خرما مورد استفاده قرار می گیرند.

تنها منبعی که تاکنون از کم و کیف ارقام خرما ایران توسط F.A.O اعلام گردیده، گزارش یکی از کارشناسان به نام W. H. DOWSON میباشد که به تعدادی از ارقام اشاره نموده و بهترین نوع آنرا به شما مصرف کننده اعلام می داریم.

از این ۳۳ مورد از ارقام خرما، بهترین و عالی ترین آن نوع رطب مضافتی است که از مهمترین ارقام خرما ایران (بم) میباشد و در بازارهای داخلی و خارجی مطرح است. مضافتی ارقام بسیارعالی تر و نیمه تر به رنگ قرمز تیره متمایل به سیاه بوده و دارای کیفیت بسیار خوب است. چیزی که رطب مضافتی بم را از سایر رطب های مضافتی در مناطق دیگر متمایز و جدا ساخته است کیفیت درشکل طعم، مزه و تازگی و شهدی که در داخل میوه نهفته است. بازار اصلی داخلی آن تهران و بازارهای خارجی آن اروپا و آسیای مرکزی و حاشیه حوزه خلیج فارس می باشد.

از خصوصیات بارز فیزیکی نخل رطب مضافتی این است که دارای تاج باز بوده و محور اصلی برگهای دارای رنگ زرد کهربائی است و دارای خارهای طویلی است که نوک آنها به طرف زمین قرار دارد.

این نوع خرما به علت نرمی و لطافت باید با اصولی کاملاً استاندارد بهداشتی بارور، تولید، برداشت و بسته بندی و نگهداری و در آخر وارد بازار مصرف شود. در سالهای اخیر شرکت پیروز نخل بم با ارائه این نوع محصول در بسته بندیهای مدرن و شیک و استاندارد در سایزهای مختلف و وزنهای متفاوت با توجه به سلیقه مشتریان داخلی و خارجی، وارد عرصه صادرات جهانی قرار شده است.

خرما مضافتی بم ۹۰٪ تا ۱۰۰٪ محصول شهر را تشکیل می دهد. علل متعددی در افزایش سطح زیر کشت این محصول در شهرستان وجود داشته و دارد:

۱- مقاومت نسبت به شرایط نامساعد محیط

۲- جنگ تحمیلی و تخریب تخیلات خوزستان

۳-امکان نگهدرای پس از برداشت

۴- وضعیت صادرات

۵- استفاده های جنبی

این میوه با ارزش دارای مزایای و خصوصیات ویژه ای است. از جمله اینکه بیشترین کشت نوع مضافتی در منطقه بم قرار گرفته است. متوسط عملکرد این میوه بین ۱۰۰-۸۰ کیلوگرم، رنگ آن قرمز تیره و رنگ میوه آن مشکی و مدت رسیدن آن متوسط رس می باشد. وزن را نه بطور متوسط 22/15 گرم وزن متوسط ۹ دانه هسته ۸/۰ گرم، متوسط طول ۹ دانه میوه ۴۲/۱۷ میلی متر و متوسط عرض ۹ دانه میوه ۴۷/۲۶ میلی متر.

درجه شیرینی این میواه با درصد قند ۶۳ است که کیفیت آن خوب و مقاوم محصول در ایران و خارج از ایران نخست می باشد .این مزیت ها توانسته است خرما نوع مضافتی و رطب منطقه بم را در انواع کم نظیر به شمار آورد.

خرید خرما از چه فصلی شروع میگردد؟

فصل برداشت رطب مضافتی در منطقه بم و حومه آن حدوداً از اواخر مردادماه آغاز و طی ۵-۳ چین صورت میپذیرد که در چین اول غالباً پوسیدگی ناچیز است و کشاورزان در چین های بعد بهترین و مرغوبترین را برداشت و طی مراحل ذکر شده برای عرضه به بازار آماده میگردد. خریداران با توجه به اطلاعات قبلی و قراردادهایی که با باغداران و شرکتهای تولید کننده این محصول منعقد نموده اند، کار خود را به صورت حضوری و نیمه حضور آغاز می کنند. زمان برداشت خرما تقریباً تا اواسط مهرماه به طول می انجامد لذا تعدادی از خریداران، خرما را در اوایل برداشت و ماههای اول و برخی از آنان در ماههای بعد از اتمام کامل برداشت محصول، به تدریج از سردخانه ها خارج و به بازارهای مختلف داخلی و خارجی پخش و صادر می نمایند و خرید خرما تقریباً تا اواخر اسفند ماه ادامه میابد.